Driedelig Paard nog niet binnen

Driedelig paard zou er gisteren zijn, maar ik heb van uitgeverij Leopold nog geen bericht gehad, dus het zal wel volgende week worden. Hier zie je alvast een spread (klik erop voor een vergroting) uit het boek, maar Tim, die op dit weblog reageerde, vond een link op Bol.com waardoor je al een bladzijde of tien uit het boek kunt bekijken. Dat kun je hier vinden.

Wie dat doet zal onmiddellijk opvallen dat het gaat om een soort symbiose tussen proza en poëzie. Toch zijn het gedichten, omdat ze vanuit dat perspectief zijn geschreven. Het zijn blokgedichten. Ze hebben allemaal precies hetzelfde formaat: één bladspiegel. Het valt waarschijnlijk wel op dat er geen alinea's zijn, dat de tekst van begin tot aan het einde doorloopt, en daarmee lijkt het meer op een blok tekst dan op een gedicht met enjambement en strofes. Maar als je het geheel in ogenschouw neemt zie je dat de vorm juist heel strak is.

Ik liep met het idee voor blokgedichten al heel lang rond (zo'n 9 jaar), en één van de redenen waarom ik iets wilde veranderen aan de vorm van "het gedicht" was een zekere ergernis over de manier waarop kinderen op school gedichten maken. Vaak schrijven kinderen van rijmwoord naar rijmwoord of krijgen opdracht om hun gedicht in een bepaalde vorm te gieten (een elfje, bijvoorbeeld). In bijna al die gevallen wordt de inhoud ondergeschikt gemaakt aan de vorm: als het herkenbaar is als een gedicht, dan ís het ook een gedicht. Dat is raar, want iedereen die ik erover sprak en spreek – onderwijzers, begeleiders, enzovoort – gaven en geven aan dat de inhoud van het gedicht eigenlijk het belangrijkst is. Waarom komt dat er dan niet uit? – Nou, misschien wel omdat men uiteindelijk meer hamert op de vorm dan op de inhoud. Vandaar dat ik zelf eens wilde kijken of je de vorm niet zodanig zou kunnen aanpassen dat het gedicht automatisch inhoudsgericht wordt. Daar is het blokgedicht uit voortgekomen. Niemand kan zich verschuilen achter de vorm, want het kan alleen op de inhoud worden beoordeeld.

Nogmaals, het is slechts één reden waarom ik blokgedichten ben gaan maken, maar wel een belangrijke. Ik hoop dat menigeen op het idee komt om kinderen blokgedichten te laten schrijven. De vorm is makkelijk: je begint te schrijven en je gaat pas naar de volgende regel als de vorige regel volgeschreven is. Dat leidt de aandacht af van de vorm en dwingt om na te denken over de inhoud. Precies wat een gedicht eigenlijk moet zijn! – Achter in het boek staat een soort gebruiksaanwijzing, maar hier zie je naast elkaar twee voorbeelden van blokgedichten: het zijn teksten die als het ware uit het niets opdoemen en pas als je ze leest vormt zich in je eigen hoofd een beeld van wat het precies is.